เชื้อเพลิงเเละวัสดุหล่อลื่น

 หน่วยที่ 7 น้ำมันก๊าดเเละน้ำมันเตา

น้ำมันก๊าด (Kerosene)  เป็นสินค้านำเข้าจากต่างประเทศมาตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมหาราชโดยนำมาใช้เป็นเชื้อเพลิงในการจุดตะเกียงให้แสงสว่างแทนน้ำมันมะพร้าวเรียกน้ำมันก๊าดว่าน้ำมันปิโตรเลียม

       น้ำมันก๊าดจัดเป็นเชื้อเพลิงที่สะอาดเพราะมีปริมาณธาตุกำมะถันตำและไม่ค่อยมีควันใช้จุดตะเกียงให้แสงสว่างตามบ้านเรือนในสมัยก่อน แต่เนื่องจนื่องจากปัจจุบันมีการใช้ไฟฟ้าอย่างแพร่หลายดังนั้นส่วนใหญ่จึงมีการนำไปใช้ในอุตสาหกรรมที่ต้องการให้เชื้อเพลิงสะอาดเช่นในอุตสาหกรรมอาหารกระเบื้องและอุตสาหกรรมอบแห้งส่วนที่ใช้ในงานบริการทั่วไปใช้ทำความสะอาดชิ้นส่วนเครื่องจักรกลหรือชิ้นส่วนเครื่องยนต์และทั่วทุกพื้นที่ทำให้ความสำคัญของน้ำมันก๊าดในส่วนนี้ลดลงอุตสาหกรรม

รูปที่ 7.1 ตะเกียงใช้น้ำมันก๊าดเป็นเชื้อเพลิง

      น้ำมันเตา (Residual Fuels) คือส่วนที่หนักที่สุดของการกลั่นน้ำมันดิบที่แยกน้ำมันเป็นเชื้อเพลิงต่างๆส่วนนี้จะไม่ระเหยเป็นไอและเหลืออยู่ก้นหอกลั่น

น้ำมันเตาเป็นผลิตภัณฑ์อีกชนิดหนึ่งที่ได้จากการกลั่นปิโตรเลียมเป็นน้ำมันหนักที่เหลือจากการกลั่นน้ำมันเชื้อเพลิงชนิดอื่นเช่นน้ำมันเบนซินน้ำมันดีเซลเป็นต้นน้ำมันเตาเป็นน้ำมันเชื้อเพลิงสำหรับเตาหม้อน้ำและเตาเผาหรือเตาหลอมในโรงงานอุตสาหกรรมเครื่องกำเนิดไฟฟ้าขนาดใหญ่เครื่องยนต์เรือเดินทะเลขนาดใหญ่และอื่น ๆ ทั้งนี้เนื่องจากน้ำมันเตามีราคาถูกกว่าน้ำมันเชื่อเพลิงอย่างอื่นและให้ความร้อนทางเชื้อเพลิงได้ดีด้วยน้ามันเตามีชื่อเรียกหลายอย่างเช่น Burner Fuel Oil, Furnace Oil, Stove Oil Bunker Oil (เชื้อเพลิงเรือ) เป็นต้น

7.1 คุณลักษณะและคุณสมบัตินำมันก๊าดจากกระบวน 

7.1.1 คุณลักษณะน้ำมันก๊าด (Kerosene)

       น้ำมันก๊าดเป็นน้ำมันที่ได้จากการกลั่นน้ำมันดิบที่จุดเดือดอยู่ในช่วง 140-300 °ซ. น้ำมันก๊าดที่ได้บวนการกลั่นน้ำมันจะปราศจากสี แต่ทางผู้ผลิตได้เติมสีน้ำเงินลงไปเพื่อเป็นการป้องกันการนำน้ำมันก๊าดไปปลอมปนกับน้ำมันดีเซลหรือน้ำมันเบนซินเนื่องจากมีราคาถูกกว่า 

 7.1.2 คุณสมบัติของน้ำมันก๊าดในการใช้เป็นเชื้อเพลิงจุดตะเกียง

        น้ำมันก๊าดต้องมีอัตราการระเหยเป็นไอที่พอเหมาะสามารถระเหยจากไส้ตะเกียงกลายเป็นไอจุดติดไฟได้ดีไม่มีควันและเขม่านอกจากนี้น้ำมันก๊าดต้องมีความหนืดเหมาะสมไหลซึมผ่านไส้ตะเกียงได้สม่ำเสมอไม่ทำให้ไส้ตะเกียงแข็งและไม่กินไส้ตะเกียงน้ำมันก๊าดจึงต้องมีคุณสมบัติดังต่อไปนี้

         1. จุดให้ควันน้ำมันก๊าดเนื่องจากน้ำมันก๊าดใช้เป็นเชื้อเพลิงจุดตะเกียงให้แสงสว่างดังนั้นจึงกำหนดให้มีจุดให้ควันคือจุดที่มีความสูงของเหลวไฟไม่ต่ำกว่า 22 มม. ในตะเกียงมาตรฐานก่อนที่จะเกิดควันน้ำมันก๊านำมันก๊าดยังต้องมีความหนืดที่เหมาะสมสามารถซึมผ่านไส้ตะเกียงและระเหยออกเป็นไอจุดติดไฟได้ดีไม่มีควัน 

        2. ปริมาณกำมะถันในน้ำมันก๊าดปริมาณของกำมะถันต้องต่ำตามข้อกำหนดเพื่อไม่ให้เป็นอันตรายแก่ผู้ใช้เนื่องจากเกิดออกไซค์ของกำมะถันและยังมีอำนาจในการกัดกร่อนรุนแรงถ้าออกไซด์ของกำมะถันรวมเข้ากับความชื้นช่วงจุดเดือดเหมาะสมไม่มีส่วนหนักมากเกินไปทำให้ติดไฟได้ง่ายน้ำมันระเหยไปตามไส้ตะเกียงอย่างต่อเนื่องและไม่เกิดปัญหาไส้ตะเกียงแข็งจากเขม่าจุดวาบไฟต่ำมากจึงไม่อันตรายต่อผู้ใช้ 

          3. จุดเดือดการกลั่นน้ำมันก๊าดน้ำมันก๊าดต้องมีจุดเดือดอยู่ในช่วงที่เหมาะสมเพื่อให้ระเหยตัวได้เร็วและจุดติดไฟได้ง่าย 

7.1.3 คุณสมบัติของน้ำมันก๊าดในการใช้งานอุตสาหกรรม.           

       เนื่องจากน้ำมันก๊าดเป็นน้ำมันที่เผาไหม้ได้ง่ายสะอาดและมีกำมะถันต่ำจึงเป็นที่นิยมใช้ในอุตสาหกรรมโดยเฉพาะอย่างยิ่งในกระบวนการที่ต้องการใช้ความร้อนที่สะอาดจากการเผาไหม้ซึ่งสัมผัสกับผลิตภัณฑ์โดยตรงเช่นการเผากระเบื้องเคลือบถ้วยชามเครื่องสุขภัณฑ์หรือในการอบแห้งเช่นอบอาหารอบสีเป็นต้น

       อย่างไรก็ดีน้ำมันก๊าดยังมีราคาสูงกว่าน้ำมันเตาฉะนั้นในอุตสาหกรรมที่ไม่คำนึงถึงกำมะถันสิ่งสกปรกมากนักเช่นหม้อไอน้ำจึงยังนิยมใช้น้ำมันเตาเป็นเชื้อเพลิงนอกจากนี้ในอุตสาหกรรมเคมีบางประเภทใช้น้ำมันก๊าดเป็นตัวทำละลายเช่นในอุตสาหกรรมสีเป็นต้น

7.2 การใช้งานและความปลอดภัยในการใช้น้ำมันก๊าด 

1. การใช้น้ำมันก๊าดในงานอุตสาหกรรมนอกจากจะใช้จุดตะเกียงให้แสงสว่างแห้งและให้ความร้อนในอุตสาหกรรมทำกระเบื้องเชื้อเพลิงหม้อไอน้ำแล้วยังใช้อบอาหารให้แห้งใช้อบสีเคลือบเซรามิกใช้เป็นตัวทำละลายในอุตสาหกรรมน้ำมันก๊าดใช้ผสมสีใช้ผสมในยางมะตอยทำน้ำมันเหล็กกันสนิมเกร็ดความรู้“ น้ำมันก๊าดโดยปกติที่ได้จากกระบวนการกลั่นน้ำมันจะปราศจากสี แต่ทางผู้ผลิตได้สีน้ำเงินลงไปเพื่อเป็นการป้องกันการนำน้ำมันก๊าดไปปลอมปนกับน้ำมันโซล่ารูปที่ 

7.3 อบอาหารแห้งด้วยน้ำมันก๊าดเบนซินเนื่องจากมีราคาถูกกว่า

ตารางที่ 7.1 คุณสมบัติทั่วไปของน้ำมันก๊าดสำหรับจุดตะเกียงให้แสงสว่าง

 2. ความปลอดภัยในการใช้น้ำมันก๊าด 

1) หลีกเลี่ยงการสัมผัสนำมันก๊าดโดยตรง

 2) อย่านำไปผสมกับน้ำมันชนิดอื่นเพื่อใช้งานเช่นน้ำมันเบนซินหรือดีเซลเพราะจะทำให้คุณสมบัติของน้ำมันเบนซินหรือน้ำมันดีเซลมีคุณภาพต่ำลง

เกร็ดความรู้

     ในกรณีที่ใช้น้ำมันชนิดอื่นเป็นเชื้อเพลิงจุดตะเกียงจะมีคุณสมบัติไม่เหมาะสมเช่นการใช้น้ำมันดีเซลจะก่อให้เกิดควันและเปลืองไส้ตะเกียงส่วนการใช้น้ำมันเบนซินจะมอัตราการระเหยเร็วมากอาจเกิดอันตรายจากสารในน้ำมันเบนซินหรือเกิดการระเบิดอย่างรุนแรง